شاپرک در اصل نوعی نظام پرداخت کارتی است.
نظام پرداخت کارتی یکی از زیر ساخت مهم هر کشور برای انجام مبادلات خرد بین افراد جامعه محسوب می شود.
این شبکه بر اساس کارت های پرداخت صادر شده برای اشخاص است و کاربری آن در پایانه های الکترونیکی است.
نظام پرداخت کارتی، نوعی نظام پرداخت است که با استفاده از کارت در تجهیز پایانه فروش الکترونیکی، امکان پرداخت وجه بدون متوسل شدن به ابزار های نقدی را ممکن می کند.
شاپرک
شبکه الکترونیکی پرداخت کارت یا شاپرک، یک شرکت فعال در ایران است که برای مدیریت و نظارت بر پرداخت های الکترونیکی، کارت های بانکی استفاده می شود.
این سامانه زیر نظر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در حال فعالیت است و هدف این سامانه ارتقا و بهبود سیستم های پرداخت الکترونیک است.
سامانه شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی، شبکه ای است که تمامی ارائه دهندگان خدمات پرداخت و پایانه فروش های آن ها را در نظامی یکپارچه جمع کرده و با مدیریت و نظارت متمرکز، اثر بخشی و کارایی و امنیت شبکه پرداخت کارت را ارتقا می دهد.
این سامانه شرایط لازم را برای اتصال مسقیم ارائه دهندگان خدمات پرداخت به زیر ساخت های ملی پرداخت و تسویه فراهم می کند.
شاپرک به منظور جمع آوری و مدیریت تراکنش های شبکه پرداخت و هدایت این تراکنش ها به سایر سامانه های ملی کشور مانند شبکه شتاب و شبکه بانکی کشور عمل می کند.
تاریخچه شاپرک
این سامانه در سال 1390 با تصویب هیئت مدیره بانک مرکزی جمهوری اسلامی تاسیس شد و فعالیت خودش را آغاز کرد.
هدف اصلی این سامانه، کاهش تراکنش های خارج از سیستم های بانکی و افزایش سطح امنیت و کارایی تراکنش های الکترونیکی است.
این شبکه در سال 1391 شروع به عملیاتی شدن کرد و بسیاری از خدمات پرداخت الکترونیکی موسسات مالی و بانک ها به شاپرک منتقل شد.
این سامانه در سال 1392 به عنوان پل اصلی ارتباطی برای تراکنش های پرداخت کارتی در ایران ثبت شد.
سال 1393 با افزایش تعداد دستگاه های کارتخوان و افزایش فعالیت شرکت های خدمات پرداخت، شاپرک تبدیل به یکی از زیر ساخت های مهم و حیاتی نظام مالی شد.
در سال های 1394 تا 1396 شاپرک به بهبود و توسعه زیرساخت های فنی و امنیتی خودش پراخت و در این بازه زمانی، تعداد تراکنش ها و مبالغ منتقل شده از طریق شاپرک به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرد.
این سامانه در سال 1397 با اجرا کردن پروژه های مختلف در زمینه نوآوری و بهبود فرآیندها به خصوص در زمینه افزایش امنیت تراکنش ها، توانست تخلفات و تقلب های پرداخت الکترونیکی را کاهش دهد.
در سال های اخیر نیز این سامانه به یکی از ارکان اصلی نظام مالی کشورمان ایران تبدیل شده است.
این سامانه نقش مهمی در آسان سازی تجارت الکترونیکی و تراکنش های روزمره مردم ایفا می کند.
شاپرک با بروزرسای های مداوم فناوری و بهبود عملکرد خدمات، همچنان به افزایش امنیت و کارایی سیستم های پرداختی کشور ادامه می دهد.
ویژگی ها و وظایف شاپرک
این سامانه ویژگی ها و وظایف خاص خودش را دارد که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.
پایش و نظارت:
سامانه شاپرک وظیفه دارد بر عملکرد و عملیات شرکت های پرداختی ( PSP) نظارت داشته باشد و از رعایت کردن استانداردها و مقررات بانک مرکزی اطمینان حاصل کند.
امنیت:
افزایش دادن امنیت در تراکنش های الکترونیکی یکی از اهداف این رسانه است که این امر با نظارت بر امنیت شبکه ها و اجرای پروتکل های امنیتی به دست می آید.
گزارش گیری و آمار:
این سامانه امکان تهیه گزارش و آمار دقیق از تراکنش های الکترونیکی را برای بانک ها و سایر نهاد های مرتبط فراهم می کند.
یکپارچه سازی:
شاپرک تراکنش های الکترونیکی کارت ها را یکپارچه کرده است و امکان انتقال پول میان بانک های مختلف را فراهم ساخته است.
به طور کلی از این سامانه در پلتفرم های تجارت الکترونیک، دستگاه خود پرداز و فروشگاه ها در سراسر کشور استفاده می شود.
دلیل تاخیر در پرداخت آنلاین شاپرک چیست؟
انتقالات سامانه پایا برای دستور پرداخت مشتریان، یک بار در روز و به صورت زیر است:
- در روزهای غیر تعطیل، انتقالات برای تسویه تراکنش های کارتی مربوط به روز قبل، فقط یکبار در روز و در ساعت 3:45 بامداد پردازش و برای بانک پذیرنده ارسال میشود. ریز تراکنش های پایانه فروش در ساعت 5:00 بامداد در اختیار بانک های پذیرنده قرار می گیرد.
- در روزهای تعطیل، انتقالات برای تسویه تراکنش های کارتی مربوط به روز قبل، فقط یکبار در روز و در ساعت 15:45 پردازش و برای بانک های پذیرنده ارسال می شود. ریز تراکنش های پایانه فروش در ساعت 17:00 در اختیار بانک های پذیرنده قرار می گیرد.
پس از ارسال دستور پرداخت به بانک ها در زمان مشخص شده، زمان واریز به حساب پذیرندگان بستگی به مققرات مبادلات پولی بانک پذیرنده دارد.
بیشتر بخوانید:
