در بسیاری از ساختمان‌ها علاوه بر سیستم اعلام حریق، سیستم اطفاء حریق نیز تعبیه شده‌است. سیستم اطفاءحریق در مهار آتش سوزی و کاهش خسارت وارده بسیار موثر عمل می‌کند. همچنین طبق قوانین و مقررات جدید، جهت دریافت پایان کار نصب سیستم اعلام و اطفاء حریق الزامی است. در مقاله امروز به بررسی سیستم اطفاء حریق در ساختمان ها میپردازیم.
سیستم اطفاءحریق به دو طریق دستی و خودکار انجام می‌شود.
1. اطفاء حریق دستی
-
کپسول آتش نشانی
این کپسول ها توسط کارشناس آتش نشانی در مکان های مهم ساختمان جانمایی می‌شوند. این کپسول‌ها در چهار نوع دی‌اکسید کربن، آب، پودر خشک و فوم عرضه می‌شوند.
طرز کار: ابتدا ضامن کپسول را آزاد کنید، سپس سر لوله را به سمت آتش گرفته و اهرم آن را فشار دهید.
-
شلنگ آتش نشانی
این شلنگ ها معمولا در داخل فایرباکس قرار می‌گیرند. یک سر شلنگ متصل به شیر هیدرانت مرکزی و یا منبع آب می‌باشد. معمولا در داخل فایرباکس‌ها دفترچه آموزش استفاده از شلنگ وجود دارد.
طرز کار: ابتدا نازل را به سر شلنگ و سر دیگر شلنگ را به لوله هیدرانت متصل کنید، سپس شیر فلکه آب را باز کنید و منتظر بمانید آب شلنگ را پر کرده و به نازل برسد. در نهایت به آرامی اهرم نازل را باز کنید و آب را به سمت آتش بگیرید.
-
فایرباکس
محفظه‌ای است که بر روی دیوار نصب می‌شود و شلنگ و کپسول اطفاءحریق داخل آن قرار می‌گیرد.
2. اطفاءحریق خودکار
این سیستم از بخش مرکزی و بخش محیطی تشکیل می‌شود. بخش مرکزی شامل مخزن آب آتش‌نشانی، پمپ آب (جوکی پمپ، الکترو پمپ، دیزل پمپ) و بخش محیطی شامل پایپینگ، اسپرینکلر و نازل مه پاش است. البته این امکانات در سیستم های مختلف ممکن است تفاوت داشته باشند. در اینجا به دو سیستم اسپرینکلر و مه پاش آب که در آپارتمان ها استفاده می‌شوند، اشاره می‌کنیم.
-
پاشش آب با اسپرینکلر
این سیستم از مخزن و پمپ، لوله کشی و اتصالات و خود اسپرینکلر تشکیل می‌شود. اسپرینکلر از یک سری خورشیدی جهت پخش کردن آب و یک حباب شیشه ای پر شده با جیوه تشکیل شده است. هنگامی که آتش سوزی رخ بدهد، حرارت باعث انبساط جیوه و شکستن حباب شیشه ای می‌شود و آب با فشار بر روی سطح خورشیدی برخورد کرده و پخش می‌شود.
در صورت آتش سوزی فقط اسپرینکلری که حرارت کافی به آن برسد فعال می‌شود و باقی اسپرینکلر ها فعال نخواهند شد.
اسپرینکلر ها به دو دسته واکنش سریع و واکنش استاندارد تقسیم می‌شوند. برای نصب اسپرینکلر باید به شرایط دمایی و آب و هوای منطقه نیز توجه داشته باشید. اسپرینکلر های واکنش سریع دارای حباب کوچکتری بوده (3 میلی متر) و در هنگام آتش سوزی حباب آن‌ها زودتر می‌شکند و اطفاء حریق انجام می‌گیرد. در مقابل اسپرینکلر های واکنش استاندارد حباب 5 میلی متری دارد و سرعت واکنش آن مقداری کمتر است.
-
سیستم مه پاش (Water-Mist)
این سیستم متصل به سیستم اعلام حریق است. به محض فعال شدن آژیر اعلام حریق مکانیسم اطفاء حریق نیز فعال می‌شود. این سیستم از مخزن آب، مخزن گاز نیتروژن تحت فشار، لوله و اتصالات، نازل مه پاش، حسگر و پنل اعلام حریق تشکیل شده است.
در این سیستم به محض فعال شدن آژیر آتش‌سوزی، پنل اعلام حریق، مکانیسم اطفاء حریق را فعال می‌کند. مخزن گاز تحت فشار به مخزن آب متصل می‌شود. فشار گاز باعث ایجاد فشار بر روی آب می‌شود و با فرمان پنل اعلام حریق، شیر الکتریکی مخزن آب باز می‌شود و آب با فشار به سمت نازل نزدیک به حسگر حرکت می‌کند. نازل مه پاش، آب را به قطرات بسیار ریز به قطر 300 تا 1000 میکرون تبدیل می‌کند. در نتیجه این کار مه عظیمی از قطرات آب تشکیل می‌شود که حرارت آتش را کاهش می‌دهد و از رسیدن اکسیژن به آتش جلوگیری می‌کند.
- این سیستم نسبت به سایر مکانیسم های اطفاء حریق آب بسیار کمتری مصرف می‌کند.
- میزان آسیبی که به افراد، تجهیزات و محیط وارد می‌کند تقریبا صفر است.
- هزینه نگهداری و تعمیر آن مناسب تر است.
- قطر لوله و اندازه اتصالات آن بسیار کم حجم تر است.
- انجام عملیات اطفاء حریق را در کمترین زمان و سرعت کاهش حرارت 1700 برابر سریعتر از اسپرینکلر.
- به سیستم اعلام حریق متصل می‌شود و درصد خطای آن پایین تر است.
درباره سیستم های اعلام حریق بیشتر بخوانید:
