در دنیای امروز زندگی در شهر های بزرگ دردسرهایی همچون آلودگی صوتی، ترافیک و آلودگی هوا را دارد. صنایع مختلف نیز با ساخت و ابداع وسایلی مانند پنجره های دوجداره، لوازم حمل و نقل عمومی و دستگاه های تصفیه هوا راهکار هایی برای حفظ سلامت و افزایش کیفیت زندگی افراد جامعه ارائه داده‌اند. در این مقاله می‌خواهیم درباره دستگاه تصفیه‌هوا صحبت کنیم.
دستگاه تصفیه هوا چیست؟
دستگاه تصفیه‌هوا به منظور کاهش آلودگی هوای محیط و بهبود کیفیت آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه امروزه به عنوان یکی از گجت‌های هوشمند مورد استفاده در منازل به شمار می‌رود. روزانه بسیاری از آلاینده‌ها و مواد سمی، مواد آلرژی زا و… وارد هوای مورد تنفس ما می‌شود. این دستگاه با استفاده از مکانیسم های فیزیکی و شیمیایی اثر این آلاینده ها را خنثی می‌کند.
مزایای دستگاه تصفیه هوا
ذرات گرد و غبار، مواد آلرژی زا، الیاف، سموم، دود سیگار و… از آلاینده‌هایی هستند که روزانه در هوای اطراف ما پراکنده می‌شوند. وجود این آلاینده‌ها باعث ایجاد بیماری هایی مانند آسم، سردرد های متوالی، برونشیت و یا حتی سرطان می‌شود. دستگاه تصفیه هوا بستگی به فیلترهای خود می‌تواند تا %99.3 آلاینده‌ها را جذب کند.
از مهم ترین مزایای استفاده از دستگاه تصفیه‌هوا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- از بین بردن گازهای سمی: این دستگاه ها در از بین بردن گازهای NO2، SO2، O3، CO2، CO و… تاثیر بسزایی دارد.
- جذب ذرات معلق و آلاینده: به دلیل وجود فیلترهای مختلف بسیاری از ذرات آلاینده و آلرژی زا توسط دستگاه جذب شده و اثر آن‌ها خنثی می‌شود.
- جذب بوهای نامطبوع: بوی دود، مواد شیمیایی، رنگ و… از مواردی هستند که بسیاری از افراد به آن‌ها حساسیت دارند. دستگاه تصفیه هوا می‌تواند در جذب این بوها نقش موثری داشته باشد.
- دفع میکروب‌ها، قارچ‌ها و باکتری های بیماری زا
طرز کار دستگاه تصفیه هوا
به طور کلی این دستگاه‌ها به دو طریق عمل تصفیه‌هوا را انجام می‌دهند:
1. فیلتراسیون فعال
دستگاه‌های تصفیه هوا با رویکرد فیلتراسیون فعال، با ایجاد تغییر در ساختار شیمیایی و فیزیکی آلاینده‌ها باعث بی اثر شدن و یا از بین رفتن آن ها می‌شوند. لامپ UV و فیلترهای کاتالیستی در این دستگاه ها وظیفه این کار را بر عهده دارند.
یکی از معایب فیلتراسیون فعال، تولید گاز اُزن است. این گاز در صورتی که غلظت آن در محیط به میزان بالایی برسد، می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی همچون سرفه و سوزش گلو شود.
2. فیلتراسیون غیرفعال
در این دستگاه‌ها، فیلترهایی وجود دارند که ذرات اضافی را به خود جذب می‌کنند و مانع از ورود آن ها به هوای بیرون می‌شوند. این سیستم از چند لایه فیلتر تشکیل می‌شود که هر لایه توانایی جذب ذراتی با اندازه‌های مختلف را دارند. در ادامه این فیلتر ها را بررسی می‌کنیم.
انواع فیلتر های تصفیه هوا
1. فیلترهای اولیه و ثانویه
این فیلتر ها وظیفه جذب ذرات بزرگ و سنگین را دارند. این فیلتر ها قابلیت شستشو دارند و با حذف ذرات ماکرو مانند گرد و غبار، الیاف و… باعث افزایش کارایی سایر فیلتر ها می‌شوند. جنس این فیلتر ها معمولا از نوع آلومینیوم گالوانیزه است.
2. فیلتر کربن فعال
این فیلتر از قوی ترین فیلترهای دستگاه‌های تصفیه هوا است. با توانایی جذب بیش از 250 نوع آلاینده گازی این فیلتر به یکی از قابل اطمینان ترین فیلترهای تصفیه هوا تبدیل شده‌است. همچنین در از بین بردن بوی نامطبوع و گاز اُزن موجود در محیط نیز این فیلتر عملکرد مفیدی دارد.
ضعف این فیلتر در جذب آلاینده های جامد است که با وجود فیلتر هپا این ضعف مرتفع می‌شود. همچنین این فیلتر ها قابلیت شستشو ندارند و معمولا پس از یک سال باید تعویض شوند.
3. فیلتر هپا (HEPA)
مهم‌ترین فیلتر در سیستم تصفیه هوا، فیلتر هپا است. قدرت جذب این فیلتر بسیار بالاست و می‌تواند ذراتی تا 0.1 میکرون را به دام بیاندازد. این فیلتر در جذب و از بین بردن ذرات معلق، باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها بسیار قدرتمند عمل می‌کند.
این فیلتر قابلیت شستشو ندارد و با توجه به میزان آلودگی محیط بعد از 3 ماه تا 2 سال نیاز به تعویض دارد.
4. فیلتر پلاسما
این فیلتر به دلیل داشتن ساختار خاص که از مولکول‌های آب تشکیل شده‌است، در حذف ذرات آلرژی‌زا و بوهای نامطبوع نقش دارد.
این فیلتر قابلیت شستشو ندارد و طول عمر آن بین 3 تا 5 سال است.
5. فیلتر هگا (HEGA)
این فیلتر از استاندارد‌های نظامی برخوردار است. با وجود پوشش کربنی بر روی آن درصد بسیار بالایی از گازهای شیمیایی با عبور از آن حذف می‌شوند.
قابلیت شستشو ندارد و بعد از 3 سال باید تعویض شود.
6. فیلتر یون منفی
این فیلتر با آزاد سازی یون منفی در از بین رفتن آلاینده‌های با یون مثبت نقش دارد. بسیاری از آلاینده‌های فلزی دارای بار مثبت هستند، با برخورد با این یون های منفی، اثر خود را از دست داده و هوا تصفیه می‌شود.
انواع دستگاه تصفیه هوا
1. دستگاه تصفیه با لامپ UV
در این دستگاه یک یا دو عدد لامپ UV وجود دارد که با ساتع کردن امواج پر انرژی فرابنفش، ذرات آلاینده و میکروارگانیسم های زنده را از بین می‌برد. این دستگاه توانایی جذب و یا از بین بردن ذرات معلق بزرگ و سنگین را ندارد. همچنین توجه داشته باشید که این دستگاه علاوه بر باکتری‌های مضر، باکتری های مفید را نیز از بین می‌برد از این حیث استفاده از آن چندان توصیه نمی‌شود.
2. دستگاه تصفیه هوای یون ساز
این دستگاه با ساخت یون های منفی، هوای محیط را از یون های مثبت مضر پاک می‌کند. از معایب این دستگاه‌ها تولید گاز اُزن به دلیل داشتن فیلتراسیون فعال است که در بالاتر به آن اشاره کردیم.
3. دستگاه تصفیه هوای فیلتر دار
بهترین دستگاه های تصفیه هوا از این نوع هستند. زیرا که ذرات معلق و آلاینده در فیلتر های آن به دام می‌افتند و به هوا منتقل نخواهند شد. همچنین فرآیند فیلتراسیون فعال نیز ندارند تا در طی فرآیند گاز اُزن تولید شود. کیفیت این دستگاه‌ها به فیلتر های مورد استفاده در آن نیز بستگی دارد. بهترین فیلتر های موجود در این دستگاه‌ها فیلترهای هپا و فیلتر کربن فعال هستند.
نکات مهم هنگام خرید دستگاه تصفیه هوا
هر دستگاه تصفیه هوا مشخصات خاص خود را دارد. باید با توجه به نیاز و همچنین به نوع فیلتر و مواردی دیگر دستگاه های مختلف را باهم مقایسه کنید و سپس خرید کنید. موارد زیر از مهم ترین نکات هنگام خرید دستگاه تصفیه‌هوا هستند.
1. نوع فیلترهای بکار رفته در دستگاه
همانطور که پیشتر به آن اشاره کردیم، فیلتر های متفاوتی ممکن است بر روی یک دستگاه قرار بگیرد. باید با توجه به نیاز و همچنین کارایی فیلتر، دستگاه مورد نیاز خود را انتخاب کنید.
2. قدرت تصفیه هوا
ذرات آلاینده اندازه های متفاوتی دارند. بر روی دستگاه‌های تصفیه هوا اطلاعات دستگاه درج می‌شود، یکی از این اطلاعات حاوی یک عدد با پسوند pm است. برای مثال دستگاهی که بر روی آن عبارت 3pm درج شده‌است؛ توانایی جذب ذرات تا 3 میکرون را دارد.
3. حجم هوایی که تصفیه شده
هر دستگاهی میزان توان متفاوتی دارد. همچنین دستگاه باید در مکانی قرار بگیرد که بیشترین کارایی را داشته باشد برای مثال نقطه ای که در مرکز اتاق باشد مکان بهتری برای قرارگیری دستگاه تصفیه هوا است. بنابراین هنگام خرید به میزان هوایی که دستگاه می‌تواند تصفیه کند، توجه داشته باشید تا متناسب با محیط باشد.
4. صدای تولید شده
اگر در دسته افرادی که به صدا حساسند، هستید؛ باید به میزان صدایی که دستگاه تولید می‌کند توجه داشته‌باشید. صدایی که دستگاه تصفیه هوا تولید می‌کند می‌تواند بین 20 تا 75 دسی بل باشد. صدای معقول مابین 30 تا 55 دسی بل است. 30 دسی بل معادل نویزی است که منزل در حالت سکوت بطور طبیعی دارد. صدای 55 دسیبل نیز معادل صدای یخچال است. اما اگر صدای تولیدی توسط دستگاه بالای 60 اعلام شود این یعنی دستگاه صدایی معادل ماشین ظرفشویی و یا یک کافه شلوغ را دارد.
منابع : توانینو ، healthline ، amerisleep
درباره تصفیه هوا بیشتر بخوانید:
