بسیاری از سازه های امروزی بشر در جهتی پیش می‌رود که نه تنها به محیط زیست سود نمی‌رساند بلکه به آن آسیب نیز وارد می‌کند. گرما و آلودگی‌ای که این سازه ها تولید می‌کنند آسیب جبران ناپذیری به محیط زیست وارد می‌کند. امروزه راهکارهای نوینی برای کاهش این آسیب وجود دارد. معماری اکوتک یکی از موثر ترین این راهکارها است.
اکوتک چیست؟
در ابتدا به توضیح مفهوم معماری اکوتک می‌پردازیم. این واژه از دو بخش اکو (Eco) و تک (Tech) تشکیل شده‌است. اکو مخفف اکولوژی است که این واژه در زبان فارسی بوم‌شناسی معنی شده‌است و تعریف آن “علم بررسی تاثیر عوامل مختلف یک زیست بوم بر روی یک دیگر” است. واژه تک نیز مخفف تکنولوژی است که امروزه تعریف آن به صورت مقابل است : “فرآیندها و محصولاتی که پاسخگوی نیاز امروزه جهان باشد و در جهت آسایش آن‌ها استفاده شود”.
امروزه بسیاری از خانه ها را میبینیم که با تکنولوژی های پیشرفته ای ادغام شده‌اند که به آن ها خانه هوشمند می‌گویند. اما برخی سازه ها علاوه بر تکنولوژی با محیط زیست نیز سازگار هستند که به آن‌ها اکوتک یا پایدار (Sustainable) می‌گویند. این سازه‌ها همگام با هوشمند بودن تاثیر بسیار زیادی کاهش هزینه‌ها و کاهش ردپای محیط زیستی دارند.
مزایای ساختمان های پایدار
- کاهش اتلاف انرژی
- کاهش تولید آلاینده های ساختمانی
- استفاده از مسالح قابل بازگشت به طبیعت
- کاهش آلاینده های شهری و رفع سموم
فلسفه این طراحی بر این اساس است که “ساختمان، جزء کوچکی از طبیعت اطراف خود است و یا باید به عنوان بخشی از اکوسیستم اطراف خود عمل کند و چرخه محیط زیست را ادامه دهد”. به نوعی ساختمان های اکوتک را می‌توان یک دیوار سبز بسیار بزرگ نامید!
با توجه به اینکه ساختار این ساختمان ها به گونه‌ای است که در تماس دائم با خاک، گیاهان و میکروارگانیسم‌های مختلف هستند، کیفیت ساخت آن‌ها نیز باید به گونه ای باشد که حداکثر دوام و ماندگاری را داشته باشد. با توجه به پیشرفت صنعت معماری و عمران، مسالح و المان هایی که در ساختمان های پایدار استفاده می‌شود، مقاومت و ماندگاری نسبی بالایی را دارا هستند.
ویژگی‌های ساختمان‌های اکوتک
- هوای پاک و مطبوع: با توجه به جنگلی بودن ساختار این ساختمان‌ها، درختان اطراف ساختمان مانند یک عایق CO2 عمل کرده و هوای پاک برای تنفس فراهم می‌کنند.
- ایجاد اختلاف دما: وجود درختان باعث ایجاد یک سیستم تنفس طبیعی و ایجاد اختلاف حداقل 5 درجه‌ای دمای فضای داخلی و فضای بیرونی می‌شود.
- حفاظت از عوامل مضر: هر واحد مسکونی در ساختمان های پایدار، یک باغ خصوصی محسوب می‌شود. وجود درختان فضای داخلی را از تابش مستقیم آفتاب، آلودگی صوتی، گرد و غبار، باد‌های شدید و… محافظت می‌کند.
- استفاده از انرژی‌های پاک: در ساختمان بوسکو ورتیکال میلان، پنل های خورشیدی در سقف سازه جانمایی شده‌است که باعث می‌شود بخشی از برق مورد نیاز خود را تامین کند. همچنین برخی ساختمان های اکوتک با جمع آوری آب باران، بخشی از مصارف ساختمان را پشتیبانی می‌کنند.
- تصفیه فاضلاب ساختمان: فاضلاب ساختمان تصفیه می‌شود و در آبیاری گیاهان ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- سیستم تهویه طبیعی: تهویه داخلی ساختمان با کمک گیری از باد و اختلاف حرارت.
- ذخیره گرما در مخزن: این گرما برای گرمایش ساختمان و یا گرم گردن آب جهت استفاده به کار می‌رود.
- ذخیره آب سرد: آب سرد در لایه های زیر زمین ذخیره می‌شود تا در تابستان از آن استفاده شود.
با گذشت زمان ایده‌های بیشتری جهت سازگار کردن بیشتر ساختمان‌ها با محیط زیست بوجود می‌آید که می‌تواند به بقای بیشتر انسان بر روی زمین تاثیر داشته باشد.
درباره معماری و تکنولوژی بیشتر بخوانید:
