بسیاری از اوقات توسط اصطلاحاتی که در بازار های مختلف بکار می‌رود گیج می‌شویم و حتی ممکن است دچار اشتباه و ضرر شویم. امروز در این مقاله میخواهیم به توضیح قولنامه و مبایعه‌نامه و تفاوت آن‌ها بپردازیم.
مبایعه‌نامه چیست؟
به سندی که در آن خریدار و فروشنده، بر سر معامله‌ای توافق می‌کنند و تعهداتی متقابل را می‌پذیرند را مبایعه‌نامه می‌نامند. توجه داشته باشید که مبایعه‌نامه یک سند عادی است و با سند رسمی کاملا متفاوت می‌باشد. سند رسمی حتما باید در دفتر اسناد رسمی، توسط مامور رسمی تنظیم شود. اما مبایعه‌نامه قبل از صدور سند و جهت حفظ حقوق طرفین معامله تنظیم می‌شود.
نحوه تنظیم مبایعه‌نامه
مبایعه‌نامه بدین منظور تنظیم می‌شود که تا زمان صدور سند رسمی، مدرکی قانونی در دستان طرفین باشد. این سند شامل دو بخش مهم است:
- تعهدات مربوط به حق فروشنده
- تعهدات مربوط به حق خریدار
1. تعهدات مربوط به حق فروشنده
برای مثال فروشنده حق دارد در زمان فروش مال خود، مطمئن شود تا خریدار بخش عمده‌ای از قیمت را پرداخت کرده است. طبق معمول باید سه چهارم مبلغ مال توسط خریدار به فروشنده پرداخت شود. باقی مبلغ پس از صدور سند به صورت نقدی و یا چک پرداخت می‌شود.
فروشنده می‌تواند در مبایعه‌نامه ذکر کند که اگر هر کدام از چک ها و یا مبلغ باقیمانده تسویه نشود، معامله فسخ گردد.
2. تعهدات مربوط به حق خریدار
خریدار نیز برای تضمین سرمایه خود می‌تواند تعهداتی برای فروشنده در نظر بگیرد. به طور مثال فروشنده تعهد بدهد تا در صورت عدم حضور در دفترخانه برای تدوین سند رسمی، مبلغی را به خریدار پرداخت کند. همچنین خریدار می‌تواند ذکر کند تا در هر مرحله‌ای از معامله مشخص شود که مال متعلق به فروشنده نیست، معامله فسخ شود.
قولنامه چیست؟
نوعی دیگر از قرارداد که ما بین خریدار و فروشنده تنظیم می‌شود قولنامه است. توضیح این قرارداد را با مثالی برای شما تفهیم می‌کنیم. فرض کنید شما تصمیم به خرید یک مال می‌گیرید، اما تا مدتی کوتاه نمی‌توانید اولین پرداختی را به فروشنده پرداخت کنید. در این صورت قولنامه‌ای با فروشنده تنظیم می‌کنید که بر مبنای آن فروشنده قول می‌دهد تا به شما فرصت بدهد تا مبلغ اولیه را پرداخت کنید و وی مال را در این مدت به شخص غیر نفروشد.
در واقع این قرارداد قول هایی بین خریدار و فروشنده تنظیم می‌کند.
تفاوت قولنامه و مبایعه‌نامه
- برای دریافت سند مبایعه‌نامه ابتدا باید مبلغی به فروشنده پرداخت کنید و آن را تحویل بگیرید و مبایعه‌نامه به منزله مالکیت خریدار است.
- در مبحث قولنامه، مبلغی پرداخت نمی‌شود و شما فقط تعهدی دریافت می‌کنید که تا زمان آماده شدن وجه اولیه، فروشنده مال را به غیر نفروشد. قولنامه به منزله مالکیت مال نیست.
نکات مهم تنظیم مبایعه‌نامه و قولنامه
1- قرارداد باید قانونی باشد
در زمان تنظیم قولنامه یا مبایعه‌نامه حتما بررسی کنید که تعهدات طرفین در چارچوب قوانین معاملات کشوری باشد تا در زمان تنظیم سند رسمی مال مشکلی ایجاد نشود.
2- بدون بازدید قرارداد نبندید
تا زمانی که خودتان از مال بازدید نکردید و از عدم مغایرت آن با اسناد و مدارک و همچنین مالکیت فروشنده اطمینان حاصل نکردید، به پای میز قرارداد ننشینید. درباره این موارد در مقاله انواع تخلف و کلاهبرداری در حوزه مسکن صحبت کرده‌ایم.
3- شرایط و نحوه پرداخت را مشخص کنید
حتما در مبایعه‌نامه تاریخ اقساط و در قولنامه تاریخ اولین پرداخت را ذکر کنید تا در روند پرداخت با مشکلاتی اعم از درخواست پرداخت زوهنگام از طرف فروشنده و… موجه نشوید.
4- قرارداد ملکی باید همراه با شاهد باشد
تفاوتی در نوع قرارداد یعنی قولنامه یا مبایعه‌نامه ندارد، در هر حال باید نفر سوم به عنوان شاهد قرارداد شما را امضاء کند. این شاهد در صورت بروز مشکل بی طرفانه در دادگاه شهادت می‌دهد.
درباره نکات مرتبط با معامله املاک بیشتر بخوانید:
10 نکته مهم هنگام خرید و اجاره آپارتمان
